మార్స్ కక్ష్యలోకి మంగల్యాన్ ను విజయవంతగా ప్రవేశపెట్టి చరిత్ర సృష్టించిన భారతీయ రోదసీ విభాగం

భారత దేశపు మార్స్ ఆర్బిటర్ మిషన్ (మామ్), మంగల్యాన్ 24 సెప్టెంబర్ 2014న అంగాకరక కక్ష్యలోకి విజయవంతంగా ప్రవేశించింది. దాని లిక్విడ్ దూర బిందువు మోటార్ (లామ్) 24 నిమిషాల 16 సెకన్లు మండించబడిన తరువాత ఉదయం 07:17:32 గంటల షెడ్యూల్ సమయానికి ప్రవేశించింది.

దీంతో, భారతదేశం, మొదటి ప్రయత్నంలోనే అంగాకరక గ్రహ కక్ష్యలో ఉపగ్రహాన్ని ప్రవేశపెట్టిన మొట్టమొదటి దేశంగా చరిత్రకెక్కింది.అంతేకాకుండా. అంగాకరక గ్రహం మీద కాలుమోపాలనే తన కలను సాకారం చేసుకునేందుకు ఒక అడుగు ముందుకేసింది. 

ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలు చేసిన ఈ ఘనతను, కీలకమైన మార్స్ కక్ష్యాప్రవేశాన్ని తిలకించడానికి బెంగళూరు వచ్చిన ప్రధాని నరేంద్ర మోడీ, ఇస్రో కంట్రోల్ రూమ్ నుంచి వీక్షించారు. ఈ మిషన్ విజయవంతమైన తరువాత ఇస్రో శాస్త్రవేత్తల బృందాన్ని భారత ప్రధాని మోడీ అభినందించారు.

ప్రధానితో పాటు కర్ణాటక సీఎం సిద్దరామయ్య, కేంద్ర రైల్వేశాఖమంత్రి సదానంద గౌడ, పౌర విమానయాన శాఖ సహాయ మంత్రి G M సిద్దేశ్వర, ఇస్రో చైర్మన్ డా. కే.రాధాకృష్ణన్ మరియు సీనియర్ శాస్త్రవేత్త UR రావు తదితరులు ఇస్రో నుంచి మామ్‌ను కక్ష్యలోకి ప్రవేశపెట్టే ప్రక్రియను వీక్షించారు.

గత సెప్టెంబర్ 22 2014న, ఈ మిషన్ యొక్క ప్రధాన ఇంజిన్ యొక్క కీలకమైన లిక్విడ్ దూర బిందువు మోటార్ (లామ్)ను ఇస్రో విజయవంతంగా పరీక్షించింది.

ఇప్పటివరకు వివిధ దేశాలు 51 మిషన్లను అంగారక కక్ష్యలోకి పంపగా 21 మాత్రమే విజయవంతమయ్యాయి. మొదటి ప్రయత్నంలోనే విజయం సాధించడంతో భారత్ ప్రపంచవ్యాప్తంగా తన సామర్ధ్యాన్ని నిరూపించుకోగలిగింది.

మంగల్యాన్ ప్రధానంగా, మార్స్ యొక్క భౌతిక లక్షణాలు మరియు వాతావరణ పరిశీలన చేసేందుకు రూపొందించబడిన ఒక సాంకేతిక మిషన్. 5 నవంబర్ 2013న భారతదేశం, ఆంధ్ర ప్రదేశ్ లోని శ్రీహరికోట నుండి ఈ ఉపగ్రహమిషన్ ను ప్రారంభించింది. కేంద్ర ప్రభుత్వం ఈ మిషన్ కు సమ్మతించిన తరువాత 15 నెలల్లోనే 450 కోట్లు (74 మిలియన్లు డాలర్లు ) ఖర్చుతో సిద్దం అయ్యింది.

అమెరికా యొక్క మావెన్ కు, భారతదేశం యొక్క మంగల్యాన్ కు పోలిక 

22 సెప్టెంబర్ 2014న భారత్ యొక్క MOM మోటార్ ఇంజిన్ ను పరిక్షించేనాటికి, అమెరికా యొక్క మవెన్ (MAVEN) మార్స్ కక్ష్యలోకి ప్రవేశించింది.

	MOM (మంగల్యాన్)	MAVEN (మార్స్ అటమోస్ఫెర్ అండ్ వొలటైల్ ఎవల్యూషన్ )
ప్రయత్నాలు	మొదటి ప్రయత్నంలోనే	ఐదవ ప్రయత్నంలో
విలువ	75 మిలియన్ అమెరికన్ డాలర్లు	671 మిలియన్ అమెరికన్ డాలర్లు
లిఫ్ట్ ఆఫ్ సమయంలో బరువు	1350 కిలోగ్రాములు	2250 కిలోగ్రాములు
పెటిలోడ్లు	5 పెటిలోడ్లు	7 పెటిలోడ్లు
చేరగలిగే దూరం	మార్స్ కు 377-423 కిలోమీటర్ల దూరం	మార్స్ కు 150 కిలోమీటర్ల దూరం
ముఖ్యుద్దేశం	ఈ అధ్యయనంలో ప్రధాన దృష్టి అంగారక గ్రహం మీద మీథేన్ ఉనికిని కనుగొనడంలో ఉండనుంది.	అంగారక గ్రహం యొక్క ఉపరితల వాతావరణ అధ్యయనంచేయనుంది. ఇలా ఉపరితల వాతావరణ అధ్యయనం కోసం మాత్రమే రూపొందించబడిన మొట్టమొదటి ఉపగ్రహం.

ధూల్ పూదో పర్ నవలకు 2013 సరస్వతీ సమ్మాన్ అందుకున్న గోవింద్ మిశ్రా

ప్రముఖ హిందీ రచయిత గోవింద్ మిశ్రాకు  2013 సంవత్సరానికిగాను సరస్వతీ సమ్మాన్ పురస్కారాన్ని 23 సెప్టెంబర్ 2014న అందుకున్నారు. కేంద్ర హోంశాఖ మంత్రి శ్రీ రాజ్ నాథ్ సింగ్ ఈ పురస్కారం అందజేశారు. 2008లో, ఆయన రచించిన ధూల్ పూదో పర్ అనే నవల, ఈ పురస్కారానికి ఎంపికైంది.

ఈ పురస్కారానికి ఎంపికవడం ద్వారా, హరివంశ్ రాయ్ బచ్చన్ తర్వాత ఈ పురస్కారానికి ఎంపికైన రెండో హిందీ రచయితగా గోవింద్ మిశ్రా ఘనతను సాధించారు. 1991లో ఈ పురస్కారాన్ని గెల్చుకున్న తొలి హిందీ రచయితగా హరివంశ్ రాయ్ బచ్చన్ కీర్తిని గడించారు.

ధూల్ పూదో పర్ నవల గురించి

ఈ నవల ఆధునిక భారతీయ మహిళలు పోరాటం వివరిస్తుంది మరియు రియాలిటీ మరియు శృంగారం, ఒక కళాత్మక మిశ్రమంగా ఉంటుంది. ఇది ఆధునిక కాలంలో భారతీయ మహిళల స్థితిగతులు యొక్క వాస్తవిక పాత్ర కోసమే కాక ఒక ప్రేమ కథగా చదవగల ఒక నవల.  

మిశ్రా ప్రచురించిన వాటిలో

• 11 నవలలు

• 100 కధలతో 14 చిన్న కదా సంపుటిలు

• ఐదు ట్రావెలోగ్స్

• ఐదు సాహిత్య వ్యాసాలు సేకరణలు

• ఒక పద్య సేకరణ

గోవింద్ మిశ్రా అందుకున్న మరికొన్ని అవార్డ్లు

• వ్యాస్ సమ్మాన్ (1998)

• సాహిత్య అకాడెమీ అవార్డు (2008)

• భారత్-భరతి సమ్మాన్ (2011)

సరస్వతీ సమ్మాన్

 • సాహిత్యంలో విశేష కృషిచేసిన వారికి సరస్వతీ సమ్మాన్ పురస్కారాన్ని అందజేస్తారు. ఇది ఒక వార్షిక సాహిత్య పురస్కారం.

• సరస్వతీ సమ్మాన్ పురస్కారం కోసం 22 భాషల రచయితలు మరియు కవుల, గత పది సంవత్సరాల రచనలను పరిగణలోకి తీసుకుంటారు.

• ఈ పురస్కారాన్ని 1991లో కే.కే.బిర్లా ఫౌండేషన్ ఏర్పాటు చేసింది.

• ఈ పురస్కారం కింద 10 లక్షల రూపాయలను మరియు ఒక ప్రశంసాపత్రాన్ని అందజేస్తారు.

• తొలుత ఈ సాహిత్య పురస్కారం కోసం దేశంలోని 15 భాషల రచయితలను పరిగణలోకి తీసుకునేవారు. 1992లో రాజ్యాంగంలోని ఎనిమిదవ షెడ్యుల్ లో చేర్చబడిన కొంకణి, మణిపురి మరియు నేపాలీ భాషల చేర్పుతో ఈ భాషల సంఖ్య 18కి చేరింది. మరోసారి 2004లో బోడో, డోగ్రి, మైథిలి మరియు సంతాలి భాషలను కలపగా మొత్తం భాషల సంఖ్య  22గా మారింది.

•2005వ సంవత్సరం నుంచి సరస్వతీ సమ్మాన్ పురస్కారం కోసం 22 భాషలకు చెందిన రచయితలు మరియు కవులను పరిగణిస్తున్నారు.

కే.కే. బిర్లా ఫౌండేషన్ ఈ అవార్డుతోపాటు హిందీ మరియు రాజస్థానీ రచయితల కోసం బీహారి పురస్కార్, హిందీ రచయితల కోసం వ్యాస్ సమ్మాన్ అనే మరో రెండు అవార్డులను కూడా ప్రదానం చేస్తుంది.   

2015ఆస్కార్ అవార్డులకు భారత్ అధికారిక ఎంట్రీగా గీతూ మోహన్ దాస్ యొక్క లయర్స్ డైస్ చిత్రం

2015 ఆస్కార్ అవార్డులకు భారత్ యొక్క అధికారిక ఎంట్రీగా గీతు మోహన్ దాస్ యొక్క హిందీ చిత్రం ‘లయర్స్ డైస్’ 23 సెప్టెంబర్ 2014న ఎంపికైంది. ఈ 87 వ ఆస్కార్ అవార్డుల కార్యక్రమం 22 ఫిబ్రవరి 2015న అమెరికాలో ఈ చిత్రం ఉత్తమ విదేశీ భాషా చిత్రవిభాగంలో ఎంపికైంది.

మొత్తం 30 ఎంట్రీలు అందగా, ఈ చిత్రాన్ని ప్రముఖ చిత్ర నిర్మాత టి హరిహరన్ నేతృత్వంలోని 12 మంది సభ్యుల జ్యూరీ ఏకగ్రీవంగా ఎంపికచేసింది.

‘లయర్స్ డైస్’

‘లయర్స్ డైస్’ చిత్రం 19 సెప్టెంబర్ 2014న తిరువనంతపురం లో విడుదలైంది. 26 సెప్టెంబర్ 2014న పూణేలొనూ, PVR పిక్చర్స్ ద్వారా నవంబర్ 2014లో దేశమంతా ప్రదర్శింబడనుంది. 
ఈ చిత్రంలో జాతీయ అవార్డు గ్రహీతలు గీతాంజలి తాప మరియు నవజుద్దిన్ సిద్దికి నటించారు. ఈ సినిమా హిమాచల్ టిబెట్ సరిహద్దు వెంబడి వలసదారుల వ్యధలు వివరిస్తుంది.

ఈ చిత్రంలో, తప్పిపోయిన భర్తను వెతుకుంటూ వెళ్ళే కమల, తన కుమార్తె మరియు వారి ప్రయాణంలో తారసపడిన విచిత్రవ్యక్తి చేసిన సాహసాలను, భయంకరమైన సిద్దికి పాత్రకు కమల భయపడడాన్ని చిత్రీకరించారు.

2014 లో 61 వ జాతీయ చలనచిత్ర అవార్డులలో ఈ సినిమాకు గాను రాజీవ్ రవికి ఉత్తమ సినిమాటోగ్రఫీ మరియు గీతాంజలికి ఉత్తమ నటి అవార్డ్లు లభించాయి.
అంతేకాకుండా, ఇది సన్ డాన్స్ ఫిలిం ఫెస్టివల్ మరియు ఇంటర్నేషనల్ ఫిల్మ్ ఫెస్టివల్ రోటర్డ్యామ్ లో ప్రదర్శించబడింది.

ఈ సినిమా 2013 లో ముంబై ఫిలిం ఫెస్టివల్ (MFF)లో మొట్టమొదటిసారిగా ప్రదర్శించబడింది.

భారతదేశం మరియు ఆస్కార్ అవార్డులు 
భారతదేశం ఇప్పటివరకు ఉత్తమ విదేశీ చిత్ర విభాగంలో లో ఆస్కార్ గెలవలేదు. ఆస్కార్ అవార్డుకు చివరి ఐదు పోటీదారులలో పోటిపడిన అశుతోష్ గోవరికేర్ యొక్క ‘లగాన్’ చిత్రం మాత్రమే కనీసం అంతవరుకు చేరిన  ఆఖరి భారతీయ చిత్రం కాగా సలాం బాంబే మరియు మదర్ ఇండియా చిత్రాలు మాత్రమే ఇప్పటివరకు ఆస్కార్ ఐదు పోటీదారులలో స్థానం సంపాదించాయి.

Boxing India earned Official Recognition from AIBA

READ MORE »

న్యూ యార్క్ లో జరిగిన 2014 UN పర్యావరణ మార్పు సదస్సు (2014 UN Climate Change Conference held in New York)

Who:  ఐక్యరాజ్య సమితి

Where:  న్యూయార్క్ లోని UN ప్రధాన కార్యాలయం వద్ద

What:  UN పర్యావరణ మార్పు సదస్సు

When:  23 సెప్టెంబర్ 2014

Why:  గ్లోబల్ వార్మింగ్ నుండి భుగ్రహాన్ని కాపాడటానికి

గ్లోబల్ వార్మింగ్ నుండి భుగ్రహాన్ని కాపాడటానికి కావలిసిన కోర్సును అమలు చేయడానికిగాను 23 సెప్టెంబర్ 2014న న్యూ యార్క్ లో UN ప్రధాన కార్యాలయం వద్ద UN పర్యావరణ మార్పు సదస్సు జరిగింది.

2015లో పారిస్ లో జరగనున్న సార్వత్రిక వాతావరణ ఒప్పందం అర్ధవంతమైనదిగా ఉండేలాగా రాజకీయ ఊపందించడానికే ఈ 2014 UN పర్యావరణ మార్పు సదస్సు జరిగింది. అంతేకాకుండా,  వాతావరణ మార్పు ప్రతికూల ప్రభావాలను తగించడానికి అన్ని దేశాల సహకారాన్ని కూడగట్టాలనే లక్ష్యంతోనూ జరిగింది.

2009లో, గందరగోళములో ముగిసిన వాతావరణ మార్పుపై కోపెన్హాగన్ సదస్సు తరువాత వాతావరణ మార్పు పై ప్రపంచ నాయకులలో అతిపెద్ద సదస్సు ఇదేకావడం విశేషం. అయితే, చైనా మరియు ఇండియా నాయకులెవరు వెళ్లకపోవడంతో ఈ సదస్సుపై నీలిమేఘాలు కమ్ముకున్నాయి.   

హాలీవుడ్ నటుడు లియోనార్డో డికాప్రియో కూడా ఈ UN వాతావరణ మార్పు శిఖరాగ్ర సదస్సుకు హాజరయ్యారు. ఐక్యరాజ్య సమితి సెక్రటరీ జనరల్ బాన్ కీ మూన్, మొత్తం 120 నేతలలో, ఈ సదస్సకు ఆతిధ్యమిచారు.

సదస్సులో ప్రపంచ నాయకుల ప్రకటించిన విరాళాలు

కార్బన్ తగ్గింపు మరియు పర్యావరణ స్థితిస్థాపక అభివృద్ధి కోసం ప్రభుత్వాలు, వ్యాపార, ఆర్థిక, బహుపాక్షిక అభివృద్ధి బ్యాంకులు మరియు పౌర సమాజం నాయకుల కొత్త సంకీర్ణ సంస్థ 200 US డాలర్లు పైగా కూడగట్టగలనే ఉద్దేశం ప్రకటించింది.

2020 కల్లా ఏడాదికి 100 బిలియన్ US డాలర్ల లక్ష్యం చేరుకునే విధంగా ప్రభుత్వ మరియు ప్రైవేట్ ఫైనాన్స్లను ప్రోత్సహించనున్నట్టు దేశాలు గట్టిగా పునరుద్ఘాటించాయి.

యూరోపియన్ యూనియన్ 2014 మరియు 2020 మధ్య అభివృద్ధి చెందుతున్న దేశాలలో కార్బన్ విడుదలను తగ్గించే చర్యలు కోసం 3 బిలియన్ డాలర్ల ప్రకటించింది.

ఇంటర్నేషనల్ డెవలప్మెంట్ ఫైనాన్స్ క్లబ్ (ఐడీఎఫ్సీ), 2015 చివరి నాటికి కొత్త వాతావరణ ఫైనాన్స్ కార్యకలాపాలు కోసం సంవత్సరానికి 100 బిలియన్ డాలర్ల ప్రత్యక్ష ఆకుపచ్చ / వాతావరణ పెట్టుబడి పెంచడానికి యోచిస్తున్నట్టు తెలిపింది.

ప్రముఖ వాణిజ్య బ్యాంకులు 2015 కల్లా 30 బిలియన్ డాలర్ల గ్రీన్ బాండ్లు జారీచేయాలనే తమ ప్రణాళికలను ప్రకటించాయి, అంతేకాకుండా 2020 నాటికి ప్రస్తుత వాతావరణ స్మార్ట్ అభివృద్ధి మొత్తాన్ని 10 రెట్లు పెంచాలనే తమ ఉద్దేశాన్ని ప్రకటించాయి.

సంస్థాగత పెట్టుబడిదారుల సంకీర్ణo, డిసెంబర్ 2015 నాటికి డీకార్బొనైజింగ్ కోసం 100 బిలియన్ US డాలర్లు ప్రకటించాయి.

భీమా పరిశ్రమ 2015 చివరి నాటికి దాని గ్రీన్ పెట్టుబడులను రెట్టింపు చేసి 84 బిలియన్ డాలర్ల చేయనున్నట్టు ప్రకటించింది.

ఉత్తర అమెరికా మరియు యూరోప్ నుండి మూడు ప్రధాన పింఛను కంపెనీలు 2020 కల్లా కార్బన్ పెట్టుబడులు తగ్గించడానికి 31 బిలియన్ డాలర్ల కంటే ఎక్కువ పెట్టుబడులు వచ్చేలా ప్రణాళికలను వేగవంతం చేస్తున్నట్లు ప్రకటించాయి.

వాతావరణ మార్పుపై ఐక్యరాజ్య ముసాయిదా సదస్సు (UNFCCC)
1997 క్యోటో ప్రోటోకాల్ కోసం వాతావరణ మార్పుపై ఐక్యరాజ్య ముసాయిదా సదస్సు (UNFCCC)లో జరిగే చర్చలకన్నా, ఈ సదస్సు కింద జరిగిన చర్చలు నుండి ప్రత్యేక ఉన్నాయి.
డిసెంబర్ 2015 లో పారిస్ సమావేశంతో UNFCCC ముగిసిపోనుంది

ఎడ్లబండి నుండి అంగారక గ్రహం దాకా: ఇస్రో ప్రయాణం ( Mangalyan History)

24 సెప్టెంబర్ 2014న అంగారక గ్రహ కక్ష్యలో మంగల్యాన్ ను ప్రవేశపెట్టి భారతదేశం చరిత్ర సృష్టించింది. ఈ ఘనత సాదించిన, ఆసియాలో మొదటిదేశంగాను మరియు అమెరికా మరియు మునుపటి సోవియట్ యూనియన్ల తరవాత  ప్రపంచంలోనే మూడవ దేశమైంది. అంతేకాకుండా నాసా, యూరోపియన్ స్పేస్ ఏజెన్సీ మరియు మునుపటి USSR యొక్క స్పేస్ ఏజెన్సీ తర్వాత నాల్గవ స్పేస్ ఏజెన్సీ గా ఇస్రో గుర్తింపుపొందింది.

మరింత ఆశ్చర్యకరమైన విషయం ఏంటంటే, భారత దేశం తన తొలి ప్రయత్నంలోనే ఈ ఘనత సాధించమే కాకుండా మిగిలిన దేశాలకన్నా తక్కువ పెట్టుబడి (74 మిలియన్ అమెరికన్ డాలర్లు)తోను మిషన్ పూర్తయ్యేలా ఇస్రో శాస్త్రవేత్తలు కృషి చేశారు. 

1981లో లాంచ్ పాడ్ మీద ప్రయోగించడానికి అరియన్ పాసెంజర్ పేలోడ్ ఎక్స్పరిమెంట్ (APPLE) అనే తన ఉపగ్రహాన్ని ఎడ్లబండి మీద మోసుకెళ్ళిన ఇస్రో లాంటి సంస్థకిది నిజంగా ఘనకార్యమే. అంతేకాకుండా, ఈ ఘనత ఇస్రో స్పేస్ ఏజెన్సీకి, ఒక మైలురాయి అయ్యింది.

19 ఏప్రిల్ 1975లో తన ఆర్యభాట్టా-I ఉపగ్రహాన్ని అప్పటి సోవిఎట్ యూనియన్ యొక్క కోస్మోస్-3M లాంచ్ వెహికల్ ద్వారా అంతరీక్షంలోకి పంపిన ఇస్రో, తన ప్రయాణాన్ని సుదూరం సాగించి, ఉపగ్రహ ప్రయోగానికి వేరే దేశం మీద ఆధారపడే స్థాయి నుంచి సొంత ప్రయోగ పాడ్ (లాంచ్ పాడ్) లను నిర్మించుకుని, తమ సొంత ఉపగ్రహలనే కాకుండా వేరే దేశపు ఉపగ్రహాలను కుడా ప్రయోగించే స్థాయికి చేరింది. ఇస్రో ఇప్పటివరకు 65 ఉపగ్రహాలను ప్రయోగించగా అందులో 30 భారత దేశానివి కాగా 35ఇతర దేశాలవి కావడం విశేషం.

భారత్, అంతరీక్షంలో తన ఉనికి చాటుకున్న 6వ దేశమేకాకుండా రిమోట్ సెన్సింగ్ ఉపగ్రహాల ప్రాంతీయ నాయకులలో ఒకటిగా ఉంది. దాని ఎల్లప్పుడూ ఆధారపడదగిన పోలార్ శాటిలైట్ లాంచ్ వెహికల్స్ (PSLV),ప్రపంచంలోనే అత్యంత విజయవంతమైన ప్రయోగ వాహనాలలో ఒకటిగా అంతర్జాతీయ గుర్తింపు సాధించింది. PSLV ద్వారా ప్రయోగించిన 26 ప్రయోగాలలో 25 ప్రయోగాలు విజయవంతమవడం గుర్తించాల్సిన అవసరం

ఇంకా, 2008 లో ప్రయోగించబడిన  చంద్రయాన్ -I మిషన్ విజయవంతంగా పూర్తిచేయడం కూడా ఇస్రో చరిత్రలో ఒక ప్రధాన మైలురాయి. ఇది భూమి యొక్క సహజ ఉపగ్రహమైన చంద్రుడి మీద జెండాను పాతిన నాలుగు దేశాలలో భారతదేశాన్ని కుడా ఒకటిగా చేసింది.

అమెరికా యొక్క గ్లోబల్ పొజిషనింగ్ సిస్టమ్ (జిపిఎస్) మరియు రష్యా యొక్క GLONASS కు సమానమైన IRNSS వ్యవస్థ అభివృద్ధి మరియు భవిష్యత్తులో మనుషులతో కూడిన ఉపగ్రహాన్ని అంతరిక్షంలోకి పంపడం వంటే ఆశయాలతో,  ఎడ్లబండి నుండి అంగారక గ్రహం దాకా సాగుతూ ఉన్న ఇస్రో ప్రయాణం, ప్రతీ భారతీయునికీ గర్వకారణమే!!!!

స్వచ్చ భారత్ మిషన్ (The mission of the Clean India)

4 సెప్టెంబర్ 2014న భారత కేంద్ర కేబినెట్, పట్టణప్రాంతాలలో స్వచ్చ భారత్ మిషన్ కు ఆమోదం తెలిపింది.ఈ మిషన్ అక్టోబర్ 2, 2014నుంచి ప్రారంభమై ఐదేళ్ళ పాటు అమలు చేయబడుతుంది.

ఈ మిషన్ దేశంలోని 4041 పైగా చట్టబద్ధమైన పట్టణాల్లో అమలు చేయబడుతుంది మరియు 62009 కోట్లరూపాయల ఖర్చులో 14623 కోట్లరూపాయలు కేంద్ర ప్రభుత్వం భరించనుంది.

ఈ మిషన్ స్వచ్చ భారత్ అభియాన్ లో పట్టణ విభాగంగా ఉండిపట్టణాభివృద్ధి మంత్రిత్వశాఖ ద్వారా అమలు చేయబడనుంది. అయితే, దీని గ్రామీణ విభాగం మాత్రం కేంద్ర తాగునీరు మరియు పారిశుధ్యం మంత్రిత్వశాఖ ద్వారా అమలు చేయబడుతుంది.

మిషన్ యొక్క ప్రధాన అంశాలు

ఈ మిషన్ లో బహిరంగ మల విసర్చజన నిర్మూలన, అపరిశుభ్ర మరుగుదొడ్లను ఫ్లష్ టాయిలెట్లుగా మార్పు, మానవీయ శుద్ధి, మున్సిపల్ సాలిడ్ వేస్ట్ మేనేజ్మెంట్ ఉన్నాయి.

ఈ కార్యక్రమంలో అన్ని 4041 చట్టబద్ధమైన పట్టణాల్లోనూ 

(i) వ్యక్తిగత గృహ మరుగుదొడ్లు అందించడం; 

(ii) సమాజ మరియు ప్రజా మరుగుదొడ్లు; మరియు 

(iii) మున్సిపల్ ఘన వ్యర్ధాల నిర్వహణ, భాగాలుగా ఉన్నాయి.

ఇందులో 1.04 కోట్ల కుటుంబాలు కవర్ చేయబడి, 

కమ్యూనిటీ మరుగుదొడ్లకు 2.5 లక్షల సీట్లు, 

ప్రజా మరుగుదొడ్లకు  2.6 లక్షల సీట్లు మరియు అన్ని పట్టణాలకు 

ఘన వ్యర్ధాల నిర్వహణ సౌకర్యం సమకూరుస్తుంది.

మిషన్ యొక్క లక్ష్యం

ఇది పారిశుధ్యం మరియు దాని ప్రజారోగ్యం సంబంధాల గురించి పౌరులలో అవగాహన తీసుకురావడం మరియు ఆరోగ్యకరమైన పారిశుధ్యం పద్ధతులను గురించి ప్రజలలో ప్రవర్తనా మార్పు తీసుకురావాలనే లక్ష్యంతో తలపెట్టబడింది.

ఈ లక్ష్యాలను నెరవేర్చడానికి సిద్దాంతాల రూపకల్పన, అమలు మరియు నిర్వహణ చేయడానికి స్థానిక సంస్థల పటిష్ట పరచాలనీ, మూలధన మరియు కార్యాచరణ వ్యయాలలో ప్రైవేటు రంగ భాగస్వామ్యాన్ని అభివృద్ధి చేసేందుకు సరియైన వాతావరణాన్ని సృష్టించాలనే లక్ష్యంలో పెట్టబడింది.
నేపధ్యం
10 జూలై 2014న కేంద్ర ఆర్థిక మంత్రి అరుణ్ జైట్లీ 2014-15 కేంద్ర బడ్జెట్ లో స్వచ్చ భారత్ అభియాన్ గురించి ప్రస్తావించారు. కేంద్ర బడ్జెట్ లో త్రాగు నీరు & పారిశుధ్య ప్రణాళికలో భాగంగా స్వచ్చ భారత్ అభియాన్ ను  ప్రతిపాదించారు. 2019 కల్లా ప్రతి ఇంటిలోనూ పారిశుధ్యం సౌకర్యం ఉండాలన్ని కూడా ఈ అభియాన్ కవర్ చేస్తుంది.

పేదరికాన్ని నిర్మూలించేందుకు దీన్ దయాల్ ఉపాధ్యాయ అంత్యోదయ యోజన పథకాన్ని ప్రారంభించిన కేంద్రం (Din Dayal Antyodaya Yojana scheme was launched to eradicate poverty in the teaching center)

Who:  కేంద్ర ప్రభుత్వం

What:  దీన్ దయాల్ ఉపాధ్యాయ అంత్యోదయ యోజన పథకం

When: 25 సెప్టెంబర్ 2014

Why:  పట్టాణ మరియు గ్రామీణ ప్రాంతాలలోని పేదలను పైకి తేవడానికి

నైపుణ్యాలాను మెరుగుపర్చడం ద్వారా జీవనోపాధి అవకాశాలను పెంచి తద్వారా పట్టాణ మరియు గ్రామీణ ప్రాంతాలలోని పేదలను పైకి తేవడానికి దీన్ దయాల్ ఉపాధ్యాయ అంత్యోదయ యోజన పథకాన్ని కేంద్ర ప్రభుత్వం 25 సెప్టెంబర్ 2014న ప్ప్రారంభించింది. దీని కొరకు 500 కోట్లు కేటాయించింది. 

డీన్ దయాళ్ ఉపాధ్యాయ అంత్యోదయ యోజనలో పట్టణ భారతదేశం మరియు గ్రామీణ భారతదేశం వంటి రెండు భాగాలుగా ఉన్నాయి. పట్టణ విభాగాన్ని హౌసింగ్ మరియు  పట్టణ పేదరిక నిర్మూలన మంత్రిత్వశాఖ ద్వారా అమలు చేయబడనుండగా గ్రామీణ విభాగాన్ని డీన్ దయాళ్ ఉపాధ్యాయ గ్రామీణ్ కౌసల్య యోజన పేరుతో గ్రామీణాభీవృద్ధి శాఖ మంత్రిత్వ శాఖ అమలుచేయనుంది.

డీన్ దయాళ్ ఉపాధ్యాయ గ్రామీణ్ కౌసల్య యోజన

ఈ యోజన క్రింద, కేంద్ర గ్రామీణాభివృద్ధి మంత్రిత్వ శాఖ గ్రామీణ భారతదేశంలో ముఖ్యంగా నిరుద్యోగ సమస్య పరిష్కరించేందుకు భారీ స్థాయిలో నైపుణ్యాభివృద్ధి శిక్షణాకేంద్రాలు ప్రారంభించనుంది.

గ్రామీణ పథకం యొక్క ముఖ్యాంశాలు

• మూడేళ్లలో అంటే 2017 కల్లా 10 లక్షల (1 మిలియన్) గ్రామీణ యువతకు ఉద్యోగాల కోసం శిక్షణ ఇవ్వాలనేది ఈ యోజన లక్ష్యం.

• ఈ యోజనలో, ఆజీవిక నైపుణ్యాలు ప్రోగ్రాంలో ప్రవేశానికి ఉన్న18 సంవత్సరాల కనీస వయస్సును 15 సంవత్సరాలకు తగ్గించారు.

• గ్రామీణ ప్రాంతంలో నిరుద్యోగ సమస్యను పరిష్కరించేలాగున నైపుణ్యాభివృద్ధి శిక్షణాకేంద్రాలు ప్రారంభంకానున్నాయి.

• ఈ యోజన ద్వారా సాధించిన నైపుణ్యాలు ప్రస్తుతం అంతర్జాతీయ ప్రమాణాలకు దీటుగా ఉండనున్నాయి మరియు ప్రధాని యొక్క మేక్ ఇన్ ఇండియా ప్రచారానికి పద బంధంగా ఉండనుంది.

• ఈ కౌసల్య యోజన, వివిధ వైకల్యాలు కలిగిన వారికి కూడా శిక్షణ ఇవ్వడంతోపాటు, గ్రామీణ యువతలో నైపుణ్యాలను పెంపొందించడానికి ప్రైవేట్ మరియు అంతర్జాతీయ శిక్షకులను పెట్టుకోనుంది.

పట్టణ ప్రాంతాల డీన్ దయాళ్ ఉపాధ్యాయ అంత్యోదయ యోజన

పట్టణ ప్రాంతాల డీన్ దయాళ్ ఉపాధ్యాయ అంత్యోదయ యోజనలో ప్రభుత్వంచే గుర్తింపబడిన 4041పట్టణప్రాంతాలు మరియు అందులోని జనాభా ఉండనున్నారు. ఆయిత ప్రస్తుతం మాత్రం 790 పట్టణాలలో మాత్రమే అన్ని పట్టణ పేదరీక నిర్మూలనా కార్యక్రమాలు జరిగుతున్నాయి.

పట్టణ ప్రాంతాల పథకం లోని ముఖ్యాంశాలు

ఈ పథకం, వీటిపై దృష్టి సారించనుంది:

• ప్రతి పట్టణ పేదవ్యక్తికి నైపుణ్య శిక్షణ అందజేయటానికి 15000 నుండి 18000 రూపాయల వరకు వ్యయం చేయనున్నారు.

• 7 శాతం రాయితీ వడ్డీ రేటుతో రుణాలిచ్చి వ్యక్తిగత,సాముహిక మరియు సూక్ష్మ పరిశ్రమలు పెట్టుకునేలాగున పట్టణ ప్రజలను ప్రోత్సహించనుంది. వ్యక్తిగత వ్యాపారానికి రెండు లక్షలు మరియు సాముహిక వ్యాపారానికి 10 లక్షలు రాయితితో కూడిన రుణాలు ఇవ్వనున్నారు.

• స్వయం సహాయక సంఘాల ఆర్థిక మరియు సామాజిక అవసరాలను తీర్చుకునేందుకు ప్రతీ సంఘానికి 10000 రూపాయల చొప్పున బ్యాంకు లింకేజీ ద్వారా ఇవ్వనున్నారు.

• విక్రేతల నైపుణ్యన్ని అభివృద్ధి చేయడంతో పాటు విక్రేత మార్కెట్ల అభివృద్ధి చేయనుంది.

• పట్టణాలలోని ఇళ్లులేని ప్రజలకు శాశ్వత నివాసాల నిర్మాణం మరియు ఇతర అవసరమైన సేవలను అందించనున్నారు.